Nysa to wyjątkowe miasto na mapie Polski, którego niezwykłe dziedzictwo architektoniczne zachwyca od wieków. Liczne zabytki stanowią świadectwo burzliwych dziejów i fascynującej przeszłości tego grodu. Spacerując uliczkami Starego Miasta, co krok napotykamy na perełki sztuki - potężne mury obronne, gotyckie kościoły, pałace w stylu barokowym oraz piękne kamienice. Wizyta w Nysie to prawdziwa podróż w czasie, to spotkanie z historią i kulturą, to zachwyt nad niezwykłą architekturą.
Zabytkowe mury obronne Nysy
Nysa otoczona jest imponującymi, średniowiecznymi fortyfikacjami, które stanowią unikatowy w skali Europy zespół miejskich murów obronnych. Ich budowa rozpoczęła się już w XIV wieku, kiedy to wzniesiono pierwsze mury wokół miasta lokacyjnego. Z upływem czasu, wraz z rozwojem broni palnej, mury były rozbudowywane i wzmacniane. Obecnie zachowało się aż 47 wież i baszt, a cały system obwarowań ciągnie się na długości około 4 kilometrów. Najokazalszą budowlą jest Baszta Prochowa - potężna, cylindryczna wieża, która przez wieki pełniła rolę głównego punktu obronnego. Spacerując wąskim deptakiem obok murów, można podziwiać ich monumentalność i kunszt budowania tak ogromnych konstrukcji. To prawdziwa gratka dla miłośników architektury obronnej.
Najcenniejsze odcinki murów
Wśród nyskich fortyfikacji na szczególną uwagę zasługują: odcinek przy Bramie Wrocławskiej z dobrze zachowanymi krenelażem i małą basteją, fragmenty muru z Basztą Prochową i Bramą Grodkowską oraz pozostałości Bramy Ścinawskiej. Te części obwarowań pozwalają najlepiej wyobrazić sobie średniowieczny system obrony miasta.
Legendy związane z murami
Z obronnymi murami Nysy wiąże się wiele ciekawych legend i opowieści. Jedna z nich mówi o tym, jak to mieszczanie zamurowali w murach swoje skarby, by uchronić je przed najeźdźcą. Do dziś poszukiwacze skarbów próbują odnaleźć owe kosztowności. Inna legenda opowiada o moście, który miał prowadzić z pałacu biskupiego prosto do klasztoru franciszkanów. Ów tajemniczy przejście do dziś intryguje badaczy dziejów miasta.
Gotyckie kościoły i klasztory
Spacerując po Nysie, na każdym kroku można podziwiać zabytki sakralne, które stanowią świadectwo wielowiekowej tradycji chrześcijańskiej. Szczególnie warte uwagi są liczne świątynie wzniesione w stylu gotyckim. Wśród nich króluje bazylika św. Jakuba i św. Agnieszki - gotycka perła z XIV wieku, ze wspaniałym wnętrzem i bogatym wyposażeniem. Równie okazałe są kościoły św. Piotra i Pawła, Wniebowzięcia NMP oraz kościół pofranciszkański. Osobną grupę stanowią malownicze ruiny dawnych klasztorów - franciszkanów, karmelitów i benedyktynek.
Najcenniejsze detale i elementy wystroju
Wśród licznych zabytków sakralnych na uwagę zasługują przede wszystkim: piękne witraże i polichromie, rzeźby i płaskorzeźby, barokowe ołtarze, manierystyczne nagrobki oraz bogate wyposażenie kościołów w postaci obrazów, monstrancji, kielichów itp. To prawdziwe dzieła sztuki religijnej.
Opowieści i legendy
Z gotyckimi świątyniami Nysy wiąże się wiele ciekawych historii. Jedna z nich opowiada o wozie ze skarbem klasztoru franciszkanów, który w czasie pożaru miasta zapadł się pod ziemię tuż obok świątyni i do dziś czeka na odkrycie. Inna legenda mówi o podziemnym tunelu łączącym kościół św. Piotra i Pawła z nyskim zamkiem.
Barokowe pałace i rezydencje
Przechadzając się po Nysie, co rusz mijamy przepiękne pałace i rezydencje, świadczące o świetności miasta w epoce baroku. Najokazalsze z nich to Zamek Biskupi z XVII wieku, będący niegdyś siedzibą biskupów wrocławskich oraz Pałac Moritzburg – była rezydencja biskupów, majestatyczna barokowa perła. Liczne są również kamienice należące niegdyś do bogatych mieszczan, zdobione w stylu barokowym i rokokowym. To prawdziwe perełki architektury rezydencjonalnej.
Pałac Biskupi
Monumentalny Pałac Biskupi przy Placu Kościelnym to jedna z największych atrakcji architektonicznych Nysy. Zbudowany na planie czworoboku, posiada liczne wieżyczki, arkady, portyki i bogate zdobienia. Wnętrza kryją wiele cennych dzieł sztuki. Obecnie mieści się tu muzeum diecezjalne.
Pałac Moritzburg
Wspaniale zachowany Pałac Moritzburg to prawdziwa perła architektury barokowej. Zbudowany w latach 1701-1710 według projektu H.A. Stolla, posiada okazałą fasadę z wieżami i monumentalnym portalem. We wnętrzach zachwycają liczne freski i sztukaterie. Obecnie mieści się tu sanatorium i hotel.
Inne rezydencje barokowe
Do innych barokowych perełek należą m.in. Pałac Praschma z XVIII wieku, Pałac von Stillfriedów, a także liczne kamienice bogatych mieszczan przy głównych ulicach Starego Miasta. Ich elewacje zdobione są pięknymi portalami, pilastrami, gzymsami i rzeźbami.
Unikalna zabudowa Starego Miasta
Sercem Nysy jest zachwycające swoim urokiem Stare Miasto z malowniczymi uliczkami, wspaniałymi kamienicami, ratuszem i fontanną Trytona. Ta część miasta stanowi unikatowy zespół miejskiej architektury obronnej, sakralnej i rezydencjonalnej. Spacerując brukowanymi ulicami, co chwilę napotykamy na kolejne perełki zabytków - średniowieczne mury, gotyckie bramy, renesansowe i barokowe kamienice.
Kamienice i place miejskie
Stare Miasto posiada wiele przepięknych kamienic z XVI-XVIII wieku. Szczególnie bogato prezentują się te przy Rynku z zdobnymi fasadami w stylu renesansu, manieryzmu i baroku. Na uwagę zasługują też średniowieczne place miejskie - Rynek, Plac Św. Jakuba i inne.
Ratusz i fontanna Trytona
Sercem Rynku jest renesansowy Ratusz z charakterystyczną wieżą zegarową. Obok niego stoi barokowa fontanna Trytona z bogatą rzeźbą. To jedne z symboli miasta i ulubione miejsca spotkań mieszkańców.
Miejskie mury obronne i bramy
Na obrzeżach Starego Miasta wciąż stoją fragmenty średniowiecznych murów obronnych i gotyckich bram - Wrocławska, Grodkowska i inne. Stanowią świadectwo dawnych umocnień miasta.
Pozostałe atrakcje zabytkowe
Oprócz głównych zabytków, takich jak mury miejskie, kościoły czy pałace, Nysa kryje wiele innych perełek architektury warte zobaczenia. Należą do nich m.in. majestatyczna Wieża Piastowska, średniowieczna Baszta Prochowa czy też zabytkowe cmentarze z ciekawymi nagrobkami.
Wieża Piastowska
Potężna, cylindryczna Wieża Piastowska to jeden z symboli Nysy. Zbudowana w XIII-XIV wieku pełniła rolę wieży obronnej i mieściła areszt. Do dziś robi ogromne wrażenie swoim monumentalnym kształtem.
Baszta Prochowa
Okrągła Baszta Prochowa z XIV wieku to najpotężniejszy element miejskich fortyfikacji. Mieściła niegdyś zapasy prochu i broni. Jej grubość murów sięga aż 4 metrów.
Zabytkowe cmentarze
Na uwagę zasługują XIX-wieczne cmentarze – św. Piotra i Pawła ze starą kaplicą oraz św. Rocha z ciekawymi grobowcami i rzeźbami, które stanowią muzeum rzeźby nagrobnej pod gołym niebem.
Nysa - historia miasta w zabytkach
Dzieje Nysy odzwierciedlają się doskonale w jej zabytkach. Liczne budowle to żywe świadectwo kolejnych epok historycznych i rozwoju architektury na przestrzeni wieków. Analizując nyskie perły architektoniczne, można poznać fascynującą historię tego miasta.
Średniowieczne początki
Najstarsze zabytki, takie jak mury miejskie, gotyckie kościoły i klasztory, Wieża Piastowska czy Baszta Prochowa świadczą o lokacji miasta i jego średniowiecznym, obronnym charakterze.
Rozkwit w czasach nowożytnych
Renesansowe i barokowe kamienice, Ratusz, Pałac Biskupi i inne rezydencje ukazują rozkwit Nysy w epoce nowożytnej, gdy stała się ona ważnym ośrodkiem rzemiosła i kultury.
Dzieje najnowsze i odbudowa
W wyniku działań wojennych w 1945 roku Nysa uległa znacznym zniszczeniom. Odbudowane powojnie Stare Miasto, choć nieznacznie zmienione, nadal zachwyca swym urokiem i zabytkami.
Podsumowanie
Podróżując po Polsce warto zawitać do Nysy, by na własne oczy przekonać się o wyjątkowości tego miasta. Liczne zabytki stanowią świadectwo jego długiej i bogatej historii, sięgającej średniowiecza. Imponujące mury obronne, gotyckie świątynie, wspaniałe rezydencje w stylu barokowym, piękne kamienice Starego Miasta - to wszystko sprawia, że Nysa jawi się jako prawdziwe muzeum pod gołym niebem i skarbnica polskiej architektury. Z pewnością każdy znajdzie tu coś dla siebie i będzie zachwycony tymi perłami sztuki obronnej i sakralnej.
Tagi
Udostępnij
